Daljinska detekcija predstavlja tehnologiju masovnog prikupljanja geoprostornih podataka putem sistema koji nisu u direktnom fizičkom kontaktu sa ispitivanom pojavom ili objektom (senzori na avionu, satelitu). Daljinska detekcija se koristi za potrebe izrade ortofoto planova i karata na osnovu generisanih satelitskih snimaka za određeno područje, pri čemu se podaci prikupljaju efikasno uz pregledno sagledavanje celine istražnog prostora.
Primenjuje se za potrebe prostornog planiranja, putnih pravaca i železničkih pruga, dalekovoda, gasovoda, izrade geoinformacionih sistema, za geološka, geofizička, ekološka i razna druga istraživanja.
Nosac koji nosi senzor naziva se “platforma”. Avioni ili sateliti se koriste kao platforme. Karakteristike nekog objekta se mogu definisati korištenjem reflektovanih ili emitovanih elektromagnetnih talasa od strane objekta. Razlog leži u tome što “svaki objekat ima jedinstvene i međusobno različite karakteristike refleksije ili emisije”.
U savremenoj upotrebi, termin daljinska detekcija se vezuje pre svega za satelitska i aerosnimanja. Princip daljinske detekcije se svodi na sistematsko merenje određenog energetskog polja i tumačenje utvrđenih anomalija razlikama u svojstvima ispitivanog objekta. Daljinska detekcija koristi elektromagnetno energetsko polje. Po svojoj suštini ona pripada geofizičkim metodima istraživanja.
Pasivni senzori detektuju prirodnu radijaciju koju emituju ili reflektuju posmatrani objekti ili okolno područje. Reflektovano sunčevo svetlo je najčešći izvor radijacije koju mere pasivni senzori. Primeri pasivnih daljinskih senzora uključuju filmsku fotografiju, infracrvene uređaje uparenih naboja i radiometre.
Aktivno prikupljanje, u drugu ruku, emituje energiju radi skeniranja objekata i područja a zatim pasivni senzor detektuje i meri radijaciju koju je cilj reflektovao ili raspršio u pozadini. Radar je primer aktivnog daljinskog istraživanja pri kojem se meri vremensko kašnjenje između emisije i povratka čime se utvrđuje lokacija, visina, brzina i smer objekta.
Daljinska istraživanja omogućuju prikupljanje podataka na opasnim ili nepristupačnim područjima. Primene daljinskih istraživanja uključuju nadzor deforestacije u područjima poput bazena Amazona, učinke klimatskih promena na ledenjake i arktičke i antarktičke regije, te dubinsko sondiranje obalskih i okeanskih dubina.
Ostale upotrebe uključuju različita područja geonauka kao što je upravljanje prirodnim resursima, zatim u poljoprivrednim poljima upotreba i očuvanje tla, nacionalnu sigurnost te visinska, prizemna i daljinska prikupljanja na graničnim područjima.
Daljinskom detekcijom se mogu proučavati opasna i teško dostupna područja. Takva mesta mogu biti područja nepogoda kao što su požari, područja zahvaćena uraganom i dr. Mogu se vršiti merenja na Severnom polu i u dubinama okeana, a ovakva proučavanja osiguravaju da mesta koja se snimaju nisu poremećena prisustvom čoveka.
Koristeći daljinsku detekciju mogu se bolje razumeti kretanja vode, a u ekološkom smislu širenje zagađenja bilo vazduhom ili vodenim putevima.
Daljinska detekcija se koristi u meteorološke svrhe pri praćenju promene vremena i za potrebe vremenske prognoze ali može se koristiti i u raznim geološkim istraživanjima: regionalnim tektonskim, geofizičkim, geotehničkim, istraživanjima ležišta mineralnih sirovina, i uopšte pri geološkom kartiranju.
Daljinska detekcija omogućava brže prikupljanje podataka, smanjenje troškova i olakšava sagledavanje celine istražnog prostora.
Daljinska detekcija se koristi i prilikom prostornog planiranja raznih regionalnih objekata poput, putnih pravaca i železničkih pruga, dalekovoda, gasovoda i dr. U geodeziji daljinska detekcija se koristi prilikom izrade različitih vrsta karata.
Daljinska detekcija se koristi i prilikom izrade različitih vrsta geografskih informacionih sistema. U vojnobezbednosne svrhe vrše se satelitska snimanja kretanja vojnih trupa, osmatranje izgradnje nuklearnih postrojenja i postrojenja dalekometnih raketa, za otkrivanje izvršenih nuklearnih proba i njihovih posledica, pri globalnom pozicioniranju područja od interesa, snimanje kretanja brodova i dr.